Dân gian đã có câu “Trai mùng một gái hôm rằm, nuôi thì nuôi vậy chứ căm dạ này”, nhằm ám chỉ những đứa trẻ nào sinh vào hai ngày này thì trong tháng sẽ rất khó nuôi, khó dạy, tính cách ương bướng, vận thế, cuộc sống có nhiều bước thăng trầm.
Chỉ áp dụng cho người sinh đêm?
Theo TS Nguyễn Ánh Hồng, giảng viên Khoa Văn hóa phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền mở đầu câu chuyện bằng một dẫn chứng về chính người em gái của mình. Bà kể, em gái bà nhằm đúng một đêm rằm trong năm 1974 thì chào đời:
Các cụ vẫn bảo: “Trai mùng một, gái hôm rằm”. Cứ nghiệm từ em tôi mà ra thì thấy đúng là tính khí em ấy rất bướng bỉnh, mạnh mẽ, quyết liệt. Nói chung, so với tiêu chuẩn của con gái thì em tôi… thừa nam tính”
Bà Hồng xác nhận: Lâu nay, người ta vẫn nhầm tưởng việc sinh con trai vào ngày mùng 1 (âm lịch), con gái sinh vào ngày rằm (ngày 15 âm lịch) đều “khó nuôi”, tính khí khác người. Thế nhưng, hoàn toàn không phải vậy:
Chuyện ấy chỉ áp dụng cho việc sinh vào ban đêm chứ không mấy tác dụng đối với việc sinh vào ban ngày. Việc người ta cứ đánh đồng để tăng thêm sự hồ nghi, ly kỳ cho những người sinh ra vào hai ngày này.
Lý giải điều này, bà Hồng chia sẻ:
Trong văn hóa phương Đông vẫn tồn tại những câu chuyện bí ẩn về việc ma cà rồng xuất hiện cùng chu kỳ của mặt trăng. Ngày mùng 1 là bắt đầu cho một chu kỳ mới, ngày 15 trăng sáng nhất lại đánh dấu chu kỳ tiếp theo là trăng mờ dần. Vì thế mà người ta gắn câu chuyện này vào những người được sinh ra trong hai đêm đó để tăng thêm tính huyền bí mà thôi.
Chịu ảnh hưởng từ sức hút của mặt trăng?
Theo TS Vũ Thế Khanh, Tổng Giám đốc Liên hiệp Khoa học Công nghệ Tin học ứng dụng (UIA) thì lý giải mối quan hệ giữa việc con trai sinh đêm mùng một, con gái sinh đêm hôm rằm trên cơ sở sức hút của mặt trăng với thủy triều.Theo đó:
Sức hút của mặt trăng theo âm lịch, của mặt trời theo dương lịch. Thủy triều thay đổi theo sức hút của mặt trăng. Đồng thời, chính sức hút của mặt trăng cũng đã gây ra trạng thái “thủy triều sinh học” trong cơ thể con người, làm cho chất lỏng trong cơ thể con người cũng có những thay đổi. Nó chính là nguyên nhân gây nên những kích thích thần kinh đến khủng hoảng, bị rối loạn và mất thăng bằng, làm trầm trọng thêm các chứng bệ.nh th.ần ki.nh… Đồng thời, những ai sinh vào hai đêm đó sẽ có những biến đổi sinh học đặc biệt hơn so với người sinh vào các đêm khác.
Cũng theo ông Khanh, trong quan niệm văn hóa dân gian thì mặt trăng đại diện cho âm khí, đồng nghĩa với con gái, còn mặt trời đại diện cho dương khí (con trai). Ngày rằm trăng sáng nhất, đẹp nhất thì âm khí cũng lớn nhất. Con gái sinh vào đêm đó được hội tụ ánh sáng đó, một phần được chuyển hóa vào trong tính cách.
Con trai sinh vào đêm đó sẽ hội tụ những dương khí lớn này vào tính cách. Ông Khánh cho hay:
Gắn với việc thủy triều lên xuống vào hai ngày đó, cộng với sự thống kê bằng kinh nghiệm dân gian nên người ta thực sự tin rằng, “trai mùng một, gái hôm rằm” có những tính khí đặc biệt, khác người, đương nhiên có hoặc tích cực hoặc tiêu cực chứ không hoàn toàn thiên về một bên nào.
Không nên can thiệp bằng y học?
Mặc dù thừa nhận quan niệm dân gian cũng có một phần cơ sở khoa học (xét trong mối quan hệ giữa ánh trăng với thủy triều), song ông Doãn Phú, Trung tâm Nghiên cứu Tiềm năng Con người chia sẻ:
Người Việt có phong tục thờ cúng tổ tiên, đi lễ chùa vào mùng một, ngày rằm. Những ngày ấy dân gian vẫn coi là ngày của thánh thần. Đứa trẻ sinh ra trong ngày đó được coi như là “lộc”. Do đó, họ đón tiếp đón đứa trẻ với một thái độ khác hẳn so với những đứa trẻ sinh vào các ngày khác, đêm khác. Họ chiều chuộng, nâng niu hơn. Từ đó tạo cho trẻ thế ỷ lại, coi mình là nhất, là “trung tâm vũ trụ” và ai cũng phải phục tùng, săn đón. Tính cách ấy có thể là tốt, cũng có thể theo hướng trở thành người xấu.
TS Vũ Thế Khanh tiếp tục lý giải:
Mỗi người sinh ra đều có số mệnh riêng, hoàn toàn do tự nhiên sắp đặt chứ không thể can thiệp bằng y học theo kiểu sinh con theo ý muốn giờ giấc của cha mẹ như thế. Bởi nếu vậy thì ai cũng sẽ chọn ngày giờ tốt cho con, làm gì còn người phải chịu cảnh khổ sở, nghèo túng nữa. Hơn nữa, xét về mặt đạo đức nghề nghiệp, tôi không tán thành việc làm này của các bậc phụ huynh
TS Khanh tiếp tục nói:
Cái quan trọng nhất là việc phụ huynh quan tâm giáo dục con em mình ra sao, không nên nuông chiều con cái thái quá để chúng coi mình là nhất, dễ sinh hư hỏng. Những đứa trẻ sinh ra vào hai đêm đặc biệt đó, nếu có những tính tốt thì gia đình cần giúp trẻ phát huy, ngược lại phải biết rèn giũa, uốn nắn trẻ.
Quay lại với TS Nguyễn Ánh Hồng, bà cũng có cùng quan điểm với TS Khanh:
Dù sinh ra vào ngày, giờ nào nhưng được sự giáo dục, quan tâm chăm sóc của gia đình sẽ giúp cho đứa trẻ phát triển cả về thể chất lẫn tâm hồn một cách hài hòa. Không thể cứ đổ tội cho sinh vào mùng một, ngày rằm để thoái thác vai trò giáo dục của gia đình được.
Quan niệm “trai mùng một gái hôm rằm” có các tính khí khác thường tới nay cũng dựa vào cơ sở kinh nghiệm. Nó chỉ đúng với một tỷ lệ nhất định, quan trọng là phải có những nhận thức đúng đắn về giáo dục con cái phù hợp. Các bậc phụ huynh hiện nay đừng tin những lời dị đoan và những nhận định tiêu cực mà “bên trọng bên khinh”, con trẻ khi mới sinh ra ai cũng đều như ai, đều là một tờ giấy trắng, giấy có nhăn hay bị bẩn mực cũng đều có một phần lỗi của người lớn trong việc giáo dục, đừng đổ thừa cho tướng số hay ghen ghét trẻ nhỏ. Hãy là những bậc phụ huynh thông minh và bản lĩnh!
Theo Thethaovanhoa